ـ ای جامه بخود پیچیده ـ برخیز و انذار کن (آیات 1و 2/ سوره مدثر)
محمد به مرز چهل سالگی رسیده بود. تبلور آن رنج مایه ها در جان او باعث شده بود که اوقات بسیاری را در بیرون مکه به تفکر و دعا بگذراند، تا شاید خداوند بشریت را از گرداب ابتلا برهاند او هر ساله سه ماه رجب و شعبان و رمضان را در غار حراء به عبادت می گذرانید.
ـ آن شب، شب بیست و هفتم رجب بود. محمد غرق دراندیشه بود که ناگهان صدایی گیرا و گرم درغار پیچید:
بخوان!
ـ محمد درهراسی و هم آلود به اطراف نگریست! صدا دوباره گفت:بخوان!
ـ این بار محمد بابیم و تردید گفت: من خواندن نمی دانم.
صدا پاسخ داد:
ـ بخوان به نام پروردگارت که بیافرید، آدمی را از لخته خونی آفرید، بخوان و پروردگار تو را ارجمندترین است، همو که با قلم آموخت، و به آدمی آنچه را که نمی دانست بیاموخت.........
و او هر چه را که فرشته وحی خوانده بود باز خواند.
ـ هنگامی که از غار پایین می آمد زیر بار عظیم نبوت و خاتمیت، به جذبه الوهی عشق بر خود می لرزید از این رو وقتی به خانه رسید به خدیجه که از دیر آمدن او سخت دلواپس شده بود گفت:
ـ مرا بپوشان، احساس خستگی و سرما می کنم!
و چون خدیجه علت را جویا شد گفت:
ـ آنچه امشب بر من گذشت بیش از طاقت من بود،امشب من به پیامبری برگزیده شدم!
خدیجه که از شادمانی سر از پا نمی شناخت، در حالی که روپوشی پشمی و بلند بر قامت او می پوشانید گفت:
ـ من مدتها پیش در انتظار چنین روزی بودم می دانستم که تو با دیگران بسیار فرق داری، اینک به پیشگاه خدا شهادت می دهم که تو آخرین رسول خدایی و به تو ایمان می آورم........
ـ پس از آن علی که در خانه محمد بود با پیامبر بیعت کرد.
آغاز بعثت
سرآغاز تاریخ اسلام از روزى شروع مى شود که پیامبراعظم(ص) در خلوت محبوب در دل غارى که در دامن کوهى در شمال مکه بود صدایى شنید: «یا محمد اقرا»؛ اى محمد! بخوان! (او شگفت زده) گفت: چه بخوانم گفت: اى محمد اقرا باسم ربک الذى خلق، خلق الانسان من علق، اقرا و ربک الاکرم الذى علم بالقلم علم الانسان ما لم یعلم. (علق/آیات ?-?)
بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید. همان که انسان را از خون بسته اى خلق کرد. بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است همان (?) که به وسیله قلم تعلیم نمود و به انسان آنچه را نمى دانست یاد داد.
جبرئیل به حضرت محمد (ص) فرمود: ارسلنى الله الیک لیتخذک رسولا (?)
خداوند مرا به سوى تو فرستاده است تا تو را پیامبر این امت قرار دهم. حضرت محمد(ص) هرساله مدتى به کوه حرا (?) مى رفت و به عبادت و راز و نیاز و تفکر مى پرداخت تا این که روزى فرشته اى به او گفت: اى محمد! بخوان! محمد (ص) گفت: چه بخوانم؟ فرشته آیات آغازین سوره علق را بر وى قرائت کرد و پیامبر (ص) نیز آن ها را خواند. (?)
آغاز بعثت رسول خدا (ص) چه زمانى است؟ دیدگاه معروف و مورد اتفاق شیعه امامیه ?? رجب است. اما در میان دانشمندان اهل سنت در زمان دقیق آن اختلاف زیادى است. برخى از اهل سنت مبعث را در رمضان و برخى دیگر در ربیع الاول دانسته اند. در مورد روز مبعث نظرهاى متفاوتى ارائه شده است:
الف) ?? رمضان: طبرى در تاریخ الرسل و الملوک و ابن سعد در طبقات الکبرى (?) به این قول اشاره نموده اند.
ب) ?? رمضان: ابن اثیر در الکامل فى التاریخ (?) این دیدگاه را به ابوقلابه عبدالله بن زید جرمى - از محدثان اهل سنت - نسبت داده و طبرى (?) نیز بدان اشاره نموده است.
ج) ?? رمضان: ابن اثیر به این دیدگاه نیز اشاره نموده است. (?)
د) ?? رمضان: یعقوبى در تاریخ خود روایت کرده است که ده روز مانده به آخر رمضان در روز جمعه پیامبر (ص) مبعوث شد. (?)
نخستین آیات
هماهنگى آغاز بعثت با نازل شدن نخستین آیات قرآن کریم باعث شده است تا مورخان، مفسران و دانشمندان علوم قرآنى و حدیث به بررسى و تعیین نخستین آیات نازل شده برپیامبر (ص) بپردازند. دیدگاه هایى در این باره وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
?- پنج آیه نخست سوره علق.
?- سوره فاتحه الکتاب. (??)
?- سوره مدثر. (??)
پس بعثت بزرگ ترین نعمت خداوند بربشراست و جا دارد که خداوند براین نعمت منت گذارد و این احسان و نیکویى را به رخ آنان بکشد، چنان که مى فرماید: لقد من الله على المومنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفى ضلال مبین (آل عمران???): خداوند برمومنان منت نهاد (نعمت بزرگى بخشید) هنگامى که درمیان آن ها پیامبرى از خودشان برانگیخت که آیات او را برآن ها بخواند و آن ها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد و البته پیش از آن در گمراهى آشکار بودند
پى نوشت ها:
?- بحارالانوار، ج ،?? ص ???.
?- همان، ص ???.
?- حرا نام کوهى است که در شمال مکه قرار دارد. در نقطه شمالى آن غارى است که ارتفاع آن به قدر یک قامت انسان است. قسمتى از داخل غار با نور خورشید روشن مى شود و قسمت هاى دیگر آن در تاریکى است. (ر.ک: فرازهایى از تاریخ پیامبراسلام (ص)، ص ??).
?- تلخیص التمهید، ج ،? ص??.
?- طبقات الکبرى، ج ،? ص/??? تاریخ طبرى، ج ،? ص??/ الکامل فى التاریخ، ج ،? ص??.
?- الکامل فى التاریخ، ج ،? ص??.
?- تاریخ طبرى، ج ،? ص??.
?- الکامل فى التاریخ، ج ،? ص??.
?- تاریخ یعقوبى، ج ،? ص??.
??- مجمع البیان، ج ،?? ص ???.
??- همان.